آلفای کرون باخ چیست و چگونه محاسبه میشود؟
آلفای کرونباخ، پایایی، ضریب همبستگی، پرسشنامه، مقیاس، روانشناسی، علوم اجتماعی، آموزش، پزشکی
آلفای کرونباخ یک ضریب آماری است که برای سنجش پایایی یک مجموعه از سوالات یا مقیاس ها استفاده می شود. پایایی به معنای این است که آیا یک مقیاس یا مجموعه سوالات، به طور مداوم و یکنواخت، نتایج مشابهی را در شرایط مختلف ارائه می دهد.
آلفای کرونباخ بر اساس همبستگی بین سوالات یک مجموعه مقیاس محاسبه می شود. هرچه همبستگی بین سوالات بیشتر باشد، آلفای کرونباخ نیز بیشتر می شود. به عبارت دیگر، هرچه سوالات یک مجموعه مقیاس بیشتر با یکدیگر مرتبط باشند، می توان انتظار داشت که نتایج این مقیاس نیز در شرایط مختلف، یکنواخت تر باشد.
آلفای کرونباخ یک ضریب تخمینی است و مقدار آن معمولاً بین 0 تا 1 است. مقدار آلفای کرونباخ 0 نشان می دهد که بین سوالات یک مجموعه مقیاس هیچ همبستگی وجود ندارد و بنابراین، آن مقیاس پایایی ندارد. مقدار آلفای کرونباخ 1 نشان می دهد که بین سوالات یک مجموعه مقیاس همبستگی کامل وجود دارد و بنابراین، آن مقیاس پایایی کامل دارد.
معیارهای رایج برای ارزیابی پایایی یک مقیاس بر اساس آلفای کرونباخ عبارتند از:
- آلفای کرونباخ کمتر از 0.6: پایایی ضعیف
- آلفای کرونباخ بین 0.6 تا 0.7: پایایی متوسط
- آلفای کرونباخ بین 0.7 تا 0.8: پایایی خوب
- آلفای کرونباخ بیشتر از 0.8: پایایی عالی
عواملی که می توانند بر مقدار آلفای کرونباخ تأثیر بگذارند عبارتند از:
- تعداد سوالات یک مقیاس: هرچه تعداد سوالات یک مقیاس بیشتر باشد، آلفای کرونباخ نیز بیشتر می شود.
- نحوه طراحی سوالات یک مقیاس: اگر سوالات یک مقیاس به طور مناسب طراحی نشده باشند، ممکن است آلفای کرونباخ را کاهش دهند.
- تنوع پاسخ ها به سوالات یک مقیاس: اگر پاسخ های به سوالات یک مقیاس متنوع نباشند، ممکن است آلفای کرونباخ را کاهش دهند.
کاربردهای آلفای کرونباخ
آلفای کرونباخ در زمینه های مختلف، از جمله روانشناسی، علوم اجتماعی، آموزش و پزشکی، برای ارزیابی پایایی مجموعه های سوالات یا مقیاس ها استفاده می شود. به عنوان مثال، از آلفای کرونباخ می توان برای ارزیابی پایایی یک آزمون روانشناسی، یک پرسشنامه رضایت مشتری، یا یک مقیاس اندازه گیری سلامت استفاده کرد.
مثال
فرض کنید یک پرسشنامه 5 سوالی برای سنجش میزان رضایت مشتری از یک شرکت طراحی شده است. هر سوال از این پرسشنامه یک مقیاس لیکرت 5 گزینه ای دارد. برای محاسبه آلفای کرونباخ این پرسشنامه، می توان از فرمول زیر استفاده کرد:
α = 1 - (∑ (s^2 - m^2) / s^2)
در این فرمول، s^2 نشان دهنده واریانس بین سوالات است و m^2 نشان دهنده واریانس میانگین سوالات است.
اگر نتایج محاسبات نشان دهند که آلفای کرونباخ این پرسشنامه بیشتر از 0.7 است، می توان نتیجه گرفت که این پرسشنامه پایایی خوبی دارد و می تواند برای سنجش میزان رضایت مشتری از این شرکت استفاده شود.
سایر روش های سنجش پایایی
علاوه بر آلفای کرونباخ، روش های دیگری نیز برای سنجش پایایی مجموعه های سوالات یا مقیاس ها وجود دارد. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضریب پایایی بازآزمایی (Retest reliability coefficient)
- ضریب پایایی موازی (Parallel reliability coefficient)
- ضریب پایایی همسانی درونی (Internal consistency reliability coefficient)
انتخاب روش مناسب برای سنجش پایایی یک مجموعه سوالات یا مقیاس، به عوامل مختلفی از جمله نوع مقیاس، هدف از سنجش پایایی و محدودیت های زمانی و مالی بستگی دارد.
محسن احمدی دانشجوی دکتری یکی از دانشگاه های معتبر آمریکا و در حال تحقیق و تحصیل و نویسندگی و جمع آوری و تدوین اطلاعات مفید و موثر در زمینه پژوهش های دانشگاهیست